Pałac i Ogrody Branickich

Zespół pałacowo – parkowy Branickich w Białymstoku to najpiękniejszy zabytek Białegostoku, a barokowe ogrody wokół pałacu są jednymi z najpiękniejszych w Polsce. Nie można pominąć tego miejsca na mapie turystycznej Podlasia. Miejsce to jest pamiątką po  rodzie Branickich i nazywane jest rezydencją Branickich lub Wersalem Podlaskim.

Wnętrze Pałacu Branickich prezentuje się następująco:

Historia Pałacu Branickich

Historia Pałacu Branickich jest bardzo ciekawa. Pierwotnie, w XVI wieku pałac był zamkiem obronnym wybudowanym przez rodzinę Wiesiołowskich – ówczesnych właścicieli Białegostoku. Największy rozkwit pałacu i ogrodów otaczających rezydencję przypadł w okresie panowania rodu Branickich w Białymstoku. W latach 90. XVII w. Stefan Mikołaj Branicki rozpoczął przebudowę zamku na barokowy pałac. Jego syn – Jan Klemens Branicki kontynuował rozbudowę rezydencji jeszcze przez pięćdziesiąt lat. W tym czasie zarówno pałac, piękne ogrody wokół jak i samo miasto Białystok nabrały tak pięknego charakteru, że miejsce to okrzyknięto mianem Wersalu Polskiego. Historia niesie ze sobą okresy rozkwitu jak i upadku. Tak było też w przypadku rezydencji Branickich. Po śmierci Jana Klemensa Branickiego pałac został sprzedany i w czasie zaborów miał być Letnią Rezydencją Carów, jednak założono w nim Instytut Panien Szlacheckich, co spowodowało, że pałac utracił swój rezydencjonalny charakter. Dziś w Pałacu siedzibę swą ma rektorat Uniwersytetu Medycznego, a miasto sukcesywnie prowadzi prace renowacyjne na terenie Rezydencji Branickich.

Na terenie zespołu pałacowo – parkowego Branickich znajdują się:

1. Brama Wielka wprowadzająca na teren pałacowo – parkowy robi ogromne wrażenie i pozwala przypuszczać, że to co, kryje się za nią, zachwyci równie mocno jak ona sama. Kształtem, brama przypomina łuk triumfalny. Na jej szczycie góruje złoty Gryf, będący symbolem rodu Branickich. Brama jest pięknie zdobiona, a wieczorem można podziwiać ją w doskonałej aranżacji świetlnej. Bramę Wielką można podziwiać od strony ul. Pałacowej. Stąd też polecamy rozpoczęcie spaceru po zespole parkowo – pałacowym.
2. Pałacowe dziedzińce składają się z dwóch części: wstępnej i paradnej (honorowej). Część wstępna znajduje się tuż za Bramą Wielką, natomiast dziedziniec paradny mieści się przed samym pałacem i z trzech stron otaczają go budynki: na wprost Pałac, po prawej stronie Muzeum Historii Medycyny i Farmacji, zaś po lewej Aula Wielka.
3. Pałac Branickich to obecnie siedziba władz Uniwersytetu Medycznego. Wnętrza zachowały jednak styl barokowy pałacu, a w pomieszczeniach znajdują się oryginalne sztukaterie, płyty kominkowe z herbami Branickich i wnęki piecowe. Możliwe jest zwiedzanie budynku. W Pałacu znajdują się: Sień Wielka z klatką schodową, Apartamenty Izabeli Branickiej, Pokoje Złote, Jadalnia i gabinet (po lewej stronie Sieni), Aula Wielka i Kaplica. Prawe skrzydło Pałacu to Muzeum Historii Medycyny i Farmacji.
4. Muzeum Historii Medycyny i Farmacji mieści się w prawym skrzydle Pałacu Branickich i działa od 2003 roku. Muzeum posiada eksponaty związane z aptekarstwem na Podlasiu. Najstarszy manuał w zbiorach Muzeum ma ponad 100 lat.
5. Ogrody Górny i Dolny Piętrowy podział terenu wokół pałacu na ogrody Górny i Dolny powstał w końcu XVII wieku i jest widoczny do dziś. Część górna ogrodu ma kształt regularnego czworoboku i  styka się bezpośrednio z pałacem. Jest to ogród francuski charakteryzujący się licznymi fontannami i klombami. Nieco inaczej prezentuje się część angielska parku – altanki, pawilony, promenady, bulwary ozdobione pomnikami, posągami, sadzawkami. Podział parku na ogród górny i dolny, z rozwiniętym systemem wodnym oraz zespołem kamiennych rzeźb zachował się do dziś. Niezwykle przyjemnie spaceruje się aleją główną salonu ogrodowego Pałacu Branickich, wzdłuż której urządzono osiem bukszpanowych, strzyżonych parterów dywanowych, wysypywanych białym i czerwonym piaskiem. Aleję zdobią także ustawione na postumentach  odrestaurowane, kamienne rzeźby. W tej chwili jest ich już 16. Dziesięć spośród nich pochodzi z XVIII w. Są to: Bachus, Diana, Nimfa z orszaku Diany i Flora oraz 2 wazy ze smokami, 2 wazy z maszkaronami i 2 wazy z głowami faunów. Pozostałe 6 rzeźb zostało zrekonstruowane w 1954 r. i są to: Akteon, Apollo, Adonis i Wenus oraz 2 wazy z głowami faunów. Ta spacerowa ścieżka kończy się mostem flankowanym.
6. Arsenał z oficyną to obiekty wybudowane w połowie XVIII w. Obecnie mieszczą się w nich Galeria Sztuki Współczesnej Arsenał oraz restauracja.
7. Pawilon pod Orłem został zrekonstruowany zgodnie z ryciną datowaną na połowę XVIII wieku. Prace renowacyjne zakończyły się w 2011 roku. Pawilon jest niewątpliwą ozdobą ogrodów.

Pałac Branickich jest budynkiem użyteczności publicznej, swoją siedzibę ma w nim bowiem Uniwersytet Medyczny. Część wnętrza zabytkowego obiektu można zobaczyć bezpłatnie. Wchodząc prawym wejściem obok drzwi głównych dostępny jest piękny hol z wystawnymi schodami oraz korytarz na piętrze z wyjściem na taras, skąd rozpościera się widok na ogrody. Niestety bezpłatne wejście funkcjonuje jedynie do godz. 17.

Pałac Branickich cennik:

Zakup biletów jest niezbędny jeśli chcemy zobaczyć więcej. Kasy biletowe znajdują się w Muzeum Historii Medycyny i Farmacji w prawej części pałacu. Koszt biletów wraz z przewodnikiem w sezonie 2017 to:

• bilet normalny 10 zł,
• bilet ulgowy 5zł.

Zwiedzanie trwa ok. 45min.

Pałac Branickich można zwiedzać w godzinach otwarcia Muzeum:

• wtorek – piątek: 10:00 – 17:00
• sobota, niedziela: 9:00 – 17:00

Ogród Branickich otwarty jest codziennie przez cały rok, w godzinach:

• od 1 kwietnia do 30 września – od 6.00 do 24.00,
• od 1 października do 31 marca – od 6.00 do 22.00.

Pałac Branickich z kompleksem ogrodowym znajduje się w centrum Białegostoku. Parkingi zarówno dla aut osobowych jak i autokarów są zlokalizowane przy Bramie Wielkiej od ul. Plac Jana Pawła II.